ประเพณีการลอยกระทง

                             
                                         

 เป็นประเพณีที่จัดขี้นในเดือนพฤศติกายนของทุกปีซีงจะตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติไทย ซึ่งก้จะตรงกับเดือนพฤศจิกายน  ในช่วงเวลานี้ก็จะเป็นช่วงฤดูน้ำหลาก มีน้ำขึ้นเต็มฝั้ง ทำให้เห็นสายน้ำอย่างชัดเจน  และอีกอย่างก้จะตรงกับวันที่พระจันทร์เต็มดวง ทำให้เราสามาถมองเห็นสายน้ำที่มีแสงจันทร์ส่องกระทบ เป็นภาพที่ดูงดงามเหมาะแก่การชมเป็นอย่างยิ่ง

ประวัติความเป็นมา

การลอยกระทงมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย มีชื่อเรียกว่า การลอยพระประทีป หรือลอยโคม เพื่อเป็นการสักการะรอยพระพุทํบาทที่แม่น้ำนัมมทานที ซึ่งปัจจุบันเป็นแม่น้ำที่อยู่ในแคว้นทักขิณาบถของประเทศอินเดีย มีชื่อเรียกว่าแม่น้ำเนรพุททา ในสมัยสุโขทัยตามตำนานกล่าวไว้ว่า มีนางสนมองค์หนึ่งมีชื่อว่านางนพมาศหรือท้าวศรีจุฬาลักษณะได้คิดประดิษฐ์ดัดแปลงเป็นรูปกนะทงดอกบัวแทนการลอยโคม เมื่อพระร่วงทรงทอดพระเนตรกระทงของนางพนมาศก็ทรงพอพระราชหฤทัย จึงโปรดให้ถือเป็นเยี่ยงอย่าง และให้จัดประเพณีลอยกระทงขึ้นทุกปี โดยให้ใช้กระทงดอกบัวแทนโคมลอย ดังพระราชดำรัสที่ว่า ตั้งแต่นี้สีบไปเบื้องหน้าโดยลำดับกษัตริย์ในสยามประเทศถึงกาลกำหนดนักขัตฤกษ์วันเพ็ญเดือน 12 ให้ทำโคมลอยเป็นรูปดอกบัว อุทิศสักการะบูชาพระพุทธบาทนัมมทานทีตราบเท่ากัลปาวสาน

ในปัจจุบันนั้นประเพณีการลอยกระทงจะหมายถึงการลอยเพื่อขอขมาแก่พระแม่คงคา หรือสำร้ายไปกว่านั้นการลอยกระทงเพื่อการสะเดาะเคราะห์ และจะเน้นมุ่งหวังไปในทางบันเทิงเสียมากกว่า

ประเพณีการลอยกระทงของแต่ละภาค

    ภาคเหนือจะเรียกประเพณีการลอยกระทงว่า ยี่เป็ง หมายถึงการทำบุญในเดือนยี่ นิยมนำโคมลอย เรียกว่าลอยโคม ส่วนใหญ่ การกระทงยี่เป็นอยู่ที่จังหวัดเชียงใหม่

                                       

nl

          จังหวัดตากจะเรียกการลอยกระทงว่า กระทงสายจะเป็นกระทงขนาดเล็กค่อยเรียกให้เป็นสายน้ำ

                              จังหวัดสุโขทัย มีขบวนแห่โคมชักโคม การเล่นพลุ ไฟพะเนียง

ภาคอีสาน ประเพณีการลอยกระทงจะเรียกว่า สิบสองเพ็ง หมายถึงวันเพ็ญเดือนสิบสอง เช่นที่จังหวัดร้อยเอ็ด จังหวัดสกลนคร ส่วนในจังหวัดนครพนม จะเรียกว่า ไหลเรือไฟ ที่มีความงดงามอลังการที่สุดในภาคอีสาน

ภาคกลาง มีการจัดประเพณีลอยกระทงขึ้นทั้วทุกจังหวัด เช่น กรุงเทพมหานคร จะมีการจัดงานภูเขาทอง เป็นรูปแบบงานวัด เฉลิมฉลอง 7-8 วัน ก่อนงานลอยกระทง ส่วนจังหวัพระนครศรีอยุธยา มีการจัดงานประเพณีลอยกระทงกรุงเก่าขึ้นอย่างยิ่งใหญ่บริเวณอุทยายประวัติศาสตร์ พระนครศรีอยุธยา

   ภาคใต้ ที่อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา มีการจัดงานอย่างยิ่งใหญ่ นอกจากนั้นในจังหวัดอื่นก็มีการจัดงานลอยกระทงเช่นกัน